#226 Leegte na verlies

Jouw betekenis toont zich als de echo van de leegte die je in mij nalaat, een gewaarwording bij verlies, verdriet, rouw en andere vormen van tegenslag. Als iemand of iets niet meer in mijn leven aanwezig is wordt duidelijk hoezeer deze persoon of situatie een eigen plek innam. Ik ervaar steeds meer ‘gemis’.

Het kan nog lang duren voor ik de volle reikwijdte van waar en waarom onze levens elkaar raakten kan bevatten. Het proces waarin dit gebeurt heet: ‘in de rouw zijn’. Binnen onze snelle maatschappij is daar weinig plaats voor. Artsen diagnoseren al snel rouw als depressie. Onterecht. Iedere vorm van verlies heeft vooral tijd nodig.

Verlies stelt vragen over betekenis. Zo’n crisis gaat dus over zingeving. Zeker als de verbinding die verbroken is een lange geschiedenis kent – bij het overlijden van je vader, moeder of levenspartner. Toen mijn liefste stierf zei een vriend: ‘je zult haar ongelooflijk gaan missen’. Wat hij niet wist was hoe lang dit zou gaan duren.

Dit gaat over levensveranderende gebeurtenissen. Mannen en vrouwen gaan daar anders mee om, ook werkgevers tonen meer of minder begrip voor de situatie. Het plaatst mij in een positie die – zelfs als ik er bekend mee ben – onvermoede kanten van het leven onder mijn aandacht brengt. Verlies roept bijvoorbeeld veerkracht op.

De complexiteit van zo’n moment gaat zelfs verder. Hoe oud ben je zelf als je zo’n moment meemaakt? Waar sta je in je ontwikkeling, werkzame leven of in relaties? In welke mate sta je hier alleen in? Heb je hulptroepen? Is er voldoende stabiliteit in je leven om tegenwicht te bieden? Of is dit het zetje dat je verder van huis brengt.

Ieder verlies zet mij stil op de plek waar ik sta. Verleden of toekomst zijn van geen belang meer, alleen wat nu speelt. Dit is een kans die verdieping mogelijk maakt. In mijn geval als combinatie met vraagstukken van de ouderdom. Rustiger aandoen. Een ander ritme vinden. Plek inruimen voor de leegte als zijnde ‘onze ware natuur’.

Emptiness after loss

Your meaning shows itself as the echo of the emptiness you leave in me, a sensation in loss, grief, and other forms of adversity. When someone or something is no longer present in my life, it becomes clear how much this person or situation occupied a place of its own. I experience what’s missing.

It may be a long time before I can grasp the full scope of where and why our lives touched. The process in which this happens is called: ‘being in mourning’. There is little room for that in our fast-paced society. Doctors quickly diagnose grief as depression. Unjustly. Any kind of loss takes time.

Loss questions meaning. Such a crisis is therefore about meaning. Especially if the connection that has been broken has a long history – in the event of the death of your father, mother or life partner. When my darling died a friend said: ‘you will miss her incredibly’. What he didn’t know was how long this was going to take.

This is about life changing events. Men and women deal with this differently, and employers also show more or less understanding of the situation. It puts me in a position that – even if I am familiar with it – brings unsuspected sides of life to my attention. For example, loss evokes resilience.

The complexity of such a moment goes even further. How old are you when you experience this? Where are you in your development, working life or relationships? To what extent are you alone in this? Do you have auxiliaries? Is there stability in your life to counterbalance? Or is this the push that takes you further away.

Every loss stops me where I stand. Past or future are no longer important, only what is happening now. This is an opportunity that makes deepening possible. In my case as a combination with issues of old age. Calm down. Find a different rhythm. Making room for this emptiness as being ‘our true nature’.