‘Zeg Griete, wat doet toch die traan op uw koon? / Wees lustig, lief bruidje, wees blij! / Ik neem u tot dochter, ik geef u mijn zoon, zo kostlijk geen vrijer als hij! / Gij krijgt hem tot man en hij neemt u tot vrouw, waarom dan uw wangen zo bleek?’ / Och, het radeloos kind dacht te stikken van rouw: haar hart was bij Oene van Sneek. – HENDRIK TOLLENS, Rotterdam 1856.
De foto hierboven toont het uitzicht op de Scheepsmakershaven in Rotterdam. Rond 2010. Dit uitzicht, zij het in geheel andere vorm en samenstelling, was jarenlang het panorama dat de oudste zus van mijn vader vanuit haar apartement aan de Schiedamsedijk kon zien. Zij kende ook het vooroorlogse uitzicht.
Dat alles aan verandering onderhevig is spreekt vanzelf. Dat neemt niet weg dat in de herinnering het verleden verder leeft. Althans, zolang de persoon die zich dat verleden herinnert nog leeft. Gisteren bezocht ik dit wijkje tussen Wijnhaven en Scheepsmakershaven. Persoonlijke herinneringen vinden daar hun bron.
Rechts aan het water werkte ik in 1996 bij HBB Full-service reclamebureau. Links kwam ik enerzijds voor een cursus bij het coach-huis. Links anderzijds werkte ik bij reclamebureau The Public Opinion. Bij beiden maakte ik een map vol werk. Verder op links de Academie van Beeldende Kunst waar ik studeerde in de 80er jaren.
Zelfs mijn vader, grootvader en overgrootvader hebben herinneringen in deze wijk. Van hun tastbare herinneringen is weinig overgebleven na het alles vernietigende bombardement van 1940. Het uitzicht wat je nu ziet is nieuw, zelfs daarbinnen heb je verschillen. Het gebouw waar OMA zat is vervangen door nieuwbouw na 2010.
De veranderingen op het gebied van stedenbouw gaan zo snel dat ik het op mijn leeftijd – 66 – niet meer bij kan houden. Stadsdichter Hendrik Tollens is dood. Jules Deelder is dood. Van beiden staan standbeelden in Rotterdam. Tollens was in retrospect minder populair dan Jacob Cats. Zo verandert perceptie de tijd.
Ook de ervaring van mijn persoonlijke existentie verandert. Vanuit het gebouw waar ik op visite ben zie ik de achterkant van de ruimtes waar ik werkte of studeerde. Het voelt alsof ook ik een herinnering ben. Met mijn geheugen is niks aan de hand, mijn aanwezigheid lijkt echter steeds ijler te worden. Voor de verandering.
Change
‘Say, Maiden, what is that tear doing on your cheek? / Be merry, dear bride, be merry! / I take thee for a daughter, I give thee my son, so precious no suitor as he! / You will have him as a husband and he will take you as a wife, so why are your cheeks so pale?’ / Oh, the distraught child thought she was suffocating with mourning: her heart was with Oene van Sneek.
– HENDRIK TOLLENS, Rotterdam 1856.
The photo above shows the view of the Scheepsmakershaven in Rotterdam. Around 2010. This view, albeit in a completely different form and composition, was for years the panorama that my father’s eldest sister could see from her apartment on the Schiedamsedijk. She also knew the pre-war look.
It goes without saying that everything is subject to change. That does not alter the fact that the past lives on in the memory. At least, as long as the person who remembers that past is still alive. Yesterday I visited this neighborhood between Wijnhaven and Scheepsmakershaven. Personal memories find their source there.
Right on the water I worked in 1996 at HBB Full-service advertising agency. On the left I came on the one hand for a course at the coach house. On the other hand, I worked at an advertising agency The Public Opinion on the left. With both I made a portfolio full of work. To the left the Academy of Fine Arts where I studied mid-80s.
Even my father, grandfather and great-grandfather have memories in this neighborhood. Little is left of their memories after the devastating bombardment of 1940. The view you see now is very new, even with differences. The building where Rem Koolhaas OMA was located is replaced by a new building after 2010.
Urban planning is changing so fast that at my age – 66 – I can no longer keep up. City poet Hendrik Tollens is dead. City poet Jules Deelder is dead. There are statues of both in Rotterdam. In retrospect, Tollens was less popular than Jacob Cats. Perception changes times. What will happen to Deelder?
The experience of my personal existence is also changing. From the building I’m visiting I can see the back of the rooms where I worked or studied. It feels like I’m a remembrance or souvenir too. My memory is fine, but my presence seems to be getting thinner and thinner. For a change.
HUUB KOCH / NOW OR NEVER 
Trâm liked your post #205 Verandering.
Thank you Trâm!
Je bent er vroeg bij.
Goedemorgen.
Goedemorgen. Inderdaad Chris, jij ook trouwens.
miesmadeleine liked your post #205 Verandering.
Dankjewel Mies, ook jij goedemorgen!
Vroege vogel inderdaad. Goed stuk trouwens.
Dankjewel Simone, altijd fijn om te horen.
mooi Huub is heel anders dan toen bij tante Mies daar had je toen ook een mooi uitzicht 🥰
Inderdaad Helga, de tijden veranderen, maar vroeger was zo slecht nog niet.
Dag Huub,
Hier kruisen onze herinneringen. Links ben ik regelmatig geweest, vanwege het coachhuis.
Voor mij is dit het beeld van Rotterdam dat ik heb zien groeien in de spaarzame momenten dat ik er kwam, het Manhattan aan de Maas zoals ik dat heb leren kennen.
Dag Stan, inderdaad, ik heb zelfs een sessie met jou mogen meemaken aldaar. We hebben allemaal dit Manhattan aan de Maas zien groeien, en toch sta je op een dag verrast om je heen te kijken dat je de helft hebt gemist. Voor mij gisteren dus… 🙂
Leuk 🙂 verhaal 👍
Dankjewel Carla, 🙂 vast herkenbaar.
Petra Maartense vind dit leuk.
Leuk Petra, dankjewel. 👍