#179 Taal

De kaart is niet het gebied. Dit is moeilijk voor te stellen: de onmogelijkheid van taal als communicatiemiddel. Mensen zijn talige wezens. Een kaart en woorden hebben een beperkt bereik. Het zijn hulpmiddelen waarbij we vaak vergeten dat ze bedoeld zijn als vinger die wijst naar het onbenoembare.

Als het waterpeil stijgt is een praktische instelling aan te bevelen. Zo gaat dat ook met taal. Als ik de weg vraag aan een toevallige voorbijganger sta ik vreemd te kijken als hij of zij mij antwoord met een wijzende vinger zonder een toelichting te geven. Een talig wezen zonder klank bestaat niet. Verlangen maakt geluid.

Elkaar kunnen begrijpen middels taal vereist eenzelfde niveau qua laag, qua peil, stand, vlak, oppervlakte, gebied, perceel, kavel of terrein. Het mundane is zonder probleem. ‘Een roos is een roos is een roos’. Het is ‘dat wat het is’. Echter, zodra we een ervaring willen delen over het onuitsprekelijke blijven we sprakeloos.

Dan is het de hoogste tijd om ‘serieus te leren spelen’. De menselijke geest is in toenemende mate getraind om doelen na te streven. In dat domein regeert de projectmanager die sneller telt dan een caissière bij een grootwinkelbedrijf. Alleen, wie heeft ooit gezegd dat ‘druk doen’ de hoogste vorm van existentie is?

Waarover je niet kunt spreken kun je op zijn minst een grapje maken. Dan wordt de werkelijkheid waarnaar verwezen wordt – met woord, kaart, vinger en geluid – wat minder eenzaam. Ware bevrijding herken je in de gulle lach. Of in de natte plek in de broek van je gesprekspartner. Hoewel, nette mensen kijken daar niet naar.

Het is niet alleen mijn lezer die met enige regelmaat op het verkeerde been wordt gezet. Ook ik raak verdwaald in het labyrinth van mijn taal, want de betekenis van wat ik te zeggen heb veranderd voortdurend. Taal is een rivier zonder oevers. Je grip kwijtraken is controleverlies, maar ook de vrijheid om te kunnen veranderen.

Language

The map is not the territory. This is hard to imagine: the impossibility of language as a means of communication. Humans are linguistic beings. A map and words have a limited range. They are tools where we often forget that they are meant as a finger pointing to the unnameable.

If the water level rises, a practical setting is recommended. The same goes with language. When I ask the way of a passer-by, I am surprised when he or she answers me with a pointing finger without giving an explanation. There is no such thing as a linguistic being without the use of sound. Desire makes noise.

Being able to understand each other through language requires the same level in terms of layer, level, position, flat, surface, area, plot, or terrain. The mundane is no problem. “A rose is a rose is a rose.” It is ‘that which it is’. However, as soon as we want to share an experience about the unspeakable, we remain speechless.

Then it’s high time to ‘learn how to play seriously’. The human mind is increasingly trained to pursue goals. In that domain, the project manager who counts faster than a cashier at a chain store rules. Only, who ever said that being busy is the highest form of existence?

What you can’t talk about, you can at least joke about. Then the reality referred to – with word, map, finger and sound – becomes a little less lonely. You can recognize true liberation in the generous smile. Or in the wet spot in your interlocutor’s pants. Although, decent people don’t look at that.

It is not only my reader who is regularly wrong-footed. I too get lost in the labyrinth of my language, because the meaning of what I have to say is constantly changing. Language is a river without banks. Losing your grip is a loss of control, but also the freedom to change.