In ‘Dicht, een klein verhaal’ – de nieuwe novelle van Karin Ramaker – bewegen een handvol personages traag om elkaar heen in coronatijd. Die vertraging heeft minder te maken met ‘de pandemie’ dan met de menselijke conditie van onbegrip, kwetsbaarheid en eenzaamheid die het verhaal blootlegt. De echte isolatie is dan ook niet de ‘Lockdown’, maar het opgesloten zitten in zelfbeelden, de verhalen die we onszelf en anderen vertellen en de rollen die daar al of niet bijhoren. De vraag die dat oproept is: ‘hoe goed ken je jezelf en de ander’, en ‘waar begint contact?’
De hoofdpersoon van ‘Dicht’ heet Theo. Hij werkt als conciërge, klusjesman en beveiliger bij een Museum voor Moderne Kunst dat vanwege de omstandigheden tijdelijk gesloten is. Theo is midden vijftig, alleenstaand, en woont in een tweekamer appartement. Zijn buren kent hij amper. Zijn moeder, zijn beste vriend Frank en zijn kat Felix zijn een paar jaar geleden gestorven.
Naast Peggy, de directrice van het museum, is hij de enige medewerker die een vast contract heeft. Zij houdt contact met Theo via haar mobiele telefoon, vanuit Madrid. Ze kan niet terugvliegen naar Nederland omdat zij in volledige Lockdown zit, in quarantaine. Ze stuurt een foto via WhatsApp. Het centrale plein ‘Puerta del Sol’ is helemaal leeg. Militairen patrouilleren door de straten. Het is Code rood.
Theo word door Peggy gevraagd of hij de toestand in het museum in de gaten wil houden. Dus loopt hij een rondje, haalt het alarm eraf, sorteert post en checkt het antwoordapparaat. Soms belt er iemand om te vragen wanneer het museum weer opengaat. Hij veegt de gangen ook al valt er na een dag of twee niet veel meer te vegen. Hij houdt van de lege gangen, de lege zalen. Hij is er van negen tot vijf.
Peggy kent Theo als een zwijgzame man. Ze vraagt oprecht hoe het met hem gaat, maar een antwoord ontwijkt hij. Dat typeert hem. Zo leren we hem kennen. Want hoewel het zwijgen van Theo hem niet loslaat probeert het leven zelf – en de personages die daarin verschijnen – die patstelling te doorbreken.
De isolatie waar Theo en de overige romanfiguren zich in bevinden overstijgt de gemiddelde Corona-roman. Het is hoogstens een decor met als gegeven een metaforische situatie die gekenmerkt wordt door gedwongen isolement. Wat was er eerder? Het decor of de werkelijkheid.
De directrice, de freelance medewerkers, de tuinman, de huisarts, de therapeuten, de casemanager en de studente… hoe goed kennen zij zichzelf en de ander? Weet Theo zijn geheim en de gevoelens daaromtrent, met iemand te delen en leert hij zodoende zichzelf kennen? Laat hij tevens zichzelf kennen?
Wat dat betreft is het markant dat een vreemdeling – de Zweedse fotografie studente Stella – Theo, stap voor stap, toch weet te verleiden om ‘iemand’ toegang te verlenen tot zijn domein van leegte en stilte.
Wekenlang zwerft ze rond het museum, ziet hoe Theo van achter de ramen haar gadeslaat, en probeert contact te maken. Zij faalt in haar pogingen en slaagt uiteindelijk toch tijdens een stortbui. Hij kan haar niet kletsnat buiten laten staan.
Stella en Theo komen echter uit andere werelden. Dat maakt het niet eenvoudig om elkaar echt te leren kennen. Toch brengt dit moment van ontmoeting hen dichter bij de kwetsbaarheid die ze gemeen hebben. Zo blijkt dat je zelfs aan de oppervlakte elkaar kunt raken en leren verstaan.
Het bewijs daarvan vindt Peggy na haar terugkomst in een pakje dat tussen de post ligt. Maar waar is Theo gebleven? Dat laat zich tegen die tijd wel raden. Het zou echter niet correct zijn dit nu te vermelden.
‘Dicht’ doet zijn ondertitel eer aan als ‘klein verhaal’. In ruim honderd pagina’s weet Karin Ramaker vanaf het begin de spanning vast te houden en de lezer mee te nemen in een universum waar we ons allemaal in kunnen herkennen. Een verhaal over ‘de onmogelijkheden van het bestaan’, waar spontaniteit het uiteindelijk wint van de angst.’
Meer over Karin Ramaker op: https://www.met-k.com
Andere boeken van Karin: https://www.met-k.com/boeken/
Bestel ‘Dicht’ hier. Voorlopig alleen als epub. € 8,50.
HUUB KOCH / NOW OR NEVER 
Mathilda de Groen vindt dit leuk.
Ailish Sinclair liked your post.
Prachtige recensie! Dank je wel. Als je een verhaal schrijft hoop je dat wat jij ermee bedoelt overkomt.
Mooi!
Marjolijn vd Assem vindt dit leuk.
Marieke Noort vindt dit leuk.
Yoyce Banh vindt dit leuk.